de Donderberggroep

Kerkje Harkema (Den Ham, Groningen)

In het gebied tussen Aduard en Den Ham ligt de kloosterboerderij  Arbere, waar Albert Harkema rond 1960 boer werd. Thans is dat voor hem bijzaak geworden en geeft hij vorm aan een lang gekoesterde wens: het bouwen van een eigen kerk. Het gebouw (65 m2) is primair een ontmoetingsplaats voor mensen uit de buurten de zeer wijde omgeving. Zij komen voor kerkdiensten en trouwerijen, maar ook om te genieten van het interieur met glas-in-lood ramen, heiligenbeelden, schilderijen, alsmede een houten preekstoel en een klein kerkorgel. De kerk met een lengte van 15m, een breedte van 5,4m en een hoogte van 7,5m is na 1997 gebouwd van Belgische klopsteen (ca. 12000 stuks). De kerk heeft een relatief kleine toren (was oorspronkelijk duiventoren) en een hoog puntdak meteen helling van 60 graden, hetgeen in de regionale kerkbouw ongebruikelijk is. Behalve de kerk heeft Harkema ook andere bouwwerken neergezet, waaronder een speelhuisje en -recent- een theehuis. Na gereedkomen van dit theehuis zal de bezoekersfunctie van de kerk daarheen verplaatst worden.

Kerkje van Harkema (Groningen, Zuidhorn) [Foto: Eric Denig]

Kerkje Harkema in Zuidhorn (Groningen)

De kerk is in goede staat en permanent voor het publiek geopend. Hoewel er wel sprake is geweest van wat onenigheid met de overheden inzake de diverse bouwplannen, is er geen directe bedreiging voor de kerk. Er is nog geen testamentaire regeling, maar een schenking aan een kerkenstichting behoort tot de mogelijkheden.

Het object is van plaatselijk belang als een unieke ontmoetingsfunctie voor alle gezindten. Het regionale belang ligt vooral in de bijzondere architectuur en het afwijkende kerktype. Het nationale en zelfs internationale belang berust op het gegeven dat dit object een uniek voorbeeld is van zelfbouw van een kerkfolly. De cultuurhistorische waarde ligt in de locatie: gebouwd op gewijde grond vaneen oud klooster (St. Bernardusklooster, meer dan 800 jaar geleden door Cisterciënzers gebouwd). Tenslotte is het kerkje van Harkema ook landschappelijk van duidelijke betekenis.

[bron: Fantastisch Erfgoed, Eric Denig (een uitgave van Stichting de DonderbergGroep, 2005)]

Meer informatie:

Adres: Kerkje van Harkema, Medenerweg 5, 9833 TD Den Ham (gemeente Zuidhorn); Groningen

<==Zelfbouw- en kunstenaarsfollies